Посетете ја вашата локална Алкалоид веб страница

Македонскиот производител на лекови „Алкалоид“, кој во последните пет години забележа просечна стапка на раст од над 12%, отвори капитално поврзано друштво во Романија за зајакнување на својата позиција на локално ниво. Заради одржување на темпото на раст, компанијата, која е присутна речиси во 50 земји, цели кон глобална експанзија. Во канцелариите во Скопје пазарот во Романија се смета за стратешки, а локалното работење во првата година достигна пораст на продажбата од 66%. „Алкалоид“ пласира околу 20 производи на романскиот пазар, од речиси 250 производи од портфолиото на фармацевтската компанија. „Плановите за Романија имаат цел зголемување на тимот, на портфолиото на производи и на популарноста на брендот на производителот“, вели Живко Мукаетов, Генерален директор и Претседател на УО на „Алкалоид“ АД Скопје.

Историја од речиси девет децении

Почетоците на „Алкалоид“ датираат од август 1936 година кога на периферијата на Скопје е отворен еден од првите капацитети за преработка на алкалоиди на просторот на тогашната југословенска заедница. „Од само два погона со 15 работници, денес, 88 години подоцна, ’Алкалоид’ достигна приближно 80.000 квадратни метри производствени капацитети, близу 3.000 вработени во седиштето во Скопје и 22 капитално поврзани друштва лоцирани во 15 земји во светот“, вели Живко Мукаетов, Генерален директор и Претседател на Управниот одбор на „Алкалоид“ АД Скопје.

Постојаниот деловен успех и одржливиот развој на „Алкалоид“, главно, се резултат на квалитетот на нашите производи, вработените во компанијата, брендот „Алкалоид“ и на индивидуалните брендови развивани со децении од генерации посветени вработени.

Константа во долгогодишната историја на „Алкалоид“ се инвестициите. Во последните петнаесет години компанијата издвои речиси 220 милиони евра насочени кон изградба на нови фармацевтски единици, зголемување на капацитетите за истражување и развој, инсталирање најсовремена опрема, лаборатории, технологии, софтвер и добро обучен кадар.

Денес „Алкалоид“ пласира повеќе од 70% од своето производство во речиси 50 земји во светот. Глобалните трендови во фармацевтската, хемиската, билната и во козметичката индустрија се применети во нашето секојдневно работење, а нашето придржување до најстрогите стандарди за добра производствена пракса го потврдуваат реномирани авторитети.

„Во една динамична индустрија каква што е фармацевтската, пласманите, вообичаено, одговараат на инвестициите, вештините и на знаењето, кои во последните две децении строго ги насочивме кон глобално позиционирање на брендот ’Алкалоид’. Важна стратешка гледна точка во нашата глобална мапа е Романија. На овој пазар, откако бевме присутни во последните години, во 2022 година регистриравме сопствена компанија во Букурешт“, вели Живко Мукаетов. Таму портфолиото на „Алкалоид“ се состои од повеќе фармацевтски производи и од производи за хемодијализа. „Наш врвен фармацевтски производ на овој пазар е антибиотикот Цефиксим (македонски Панцеф), регистриран со заштитниот знак Xifia во Романија, кој е меѓу петте најдобри брендови на антибиотици на романскиот пазар. Секој производ, секој бренд и секоја одлука на ’Алкалоид’, главно, се резултат на залагањата на луѓето пред сѐ. Нашата цел е да изградиме компанија од задоволни луѓе кои го вложуваат својот потенцијал во нашиот заеднички успех, бидејќи имиџот, вредностите, кредибилитетот и организациската култура на компанијата се рефлектираат преку нејзините луѓе“, вели Живко Мукаетов.

„Мисијата на ’Алкалоид’ е како компанија да се диференцира преку знаење и преку развој на производи со додадена вредност, користејќи високи етички стандарди во нашите секојдневни активности, како и кредибилитет и професионален пристап во нашето општо работење. И во вакви времиња на предизвици ќе останеме посветени на најважното нешто во животот – ЗДРАВЈЕТО ПРЕД СЀ!“

Живко Мукаетов, Генерален директор и Претседател на Управниот одбор на „Алкалоид“ АД Скопје

„Досега нашата приказна оди многу добро“, вели Дарко Столески во интервјуто со кое, на шега вели, го крши мразот, бидејќи му е прва дискусија со новинар, и тоа во напорен период во кој имал средби и со членовите на менаџментот од матичната компанија. Лежерен и внимателен спрема деталите, внимателно слуша и дава јасни објаснувања за развојот на фирмата основана во јуни 2022 година. „Главна цел во првата година од активностите на локалниот пазар беше да се изгради тимот, а целта за продажбата беше надмината за 30%, така што го минавме прагот од 10 милиони евра во 2023 година. Во првите четири месеци од оваа година консолидираната продажба на локалниот пазар беше за 27% поголема од онаа во истиот период минатата година“. Дарко раскажува дека „Алкалоид“ е фармацевтска компанија која произведува генерички лекови и која има историја од речиси 90 години, со седиште во Македонија, место каде што успешно започнала приказната на компанијата која поминала низ неколку фази: од национализација, преку станување приватна компанија која котира повеќе од две децении на Македонската берза, па сѐ до глобалната експанзија, благодарение на која сега е присутна во околу 50 земји. Групацијата моментално има 2.910 вработени, од кои 2.215 во земјава и 695 во нејзините подружници и претставништва во странство.

Во моментов бизнис-моделот на „Алкалоид“ има цел да се прошири и на други пазари, што е еден од приоритетите на групацијата. „Во Романија нашата приказна не е толку свежа. Иако филијалата ја отворивме пред неполни две години, некои од производите претходно беа присутни на романскиот пазар преку локални партнери“, вели Дарко Столески. Така, првата соработка со локалниот пазар датира од 2004 година, па затоа производите се многу добро познати меѓу лекарите, фармацевтите и меѓу потрошувачите на романскиот пазар. „Важна цел беше да се создаде врска меѓу брендовите веќе познати за здравствените работници и брендот ’Алкалоид’ како производител, бидејќи подружницата се појави подоцна од производите. За повеќето лекари Xifia и Forexo беа добро познати, но сликата за брендот ’Алкалоид’ моравме да ја создадеме од нула“, додава претставникот на компанијата.

Што се однесува до долгорочната цел на романскиот пазар, „таа е иста како и на сите пазари каде што работи компанијата – да донесе висококвалитетни производи по пристапни цени до романските пациенти и потрошувачи“, вели претставникот на „Алкалоид“. Сегашното портфолио на компанијата во Романија вклучува неколку антибиотици (Xifia и Forexo), производ за третман на бенигна хиперплазија на простатата и додатоци во исхраната за жени кои планираат бременост, кои се бремени и кои дојат. Покрај тоа, преку партнерството со MagnaPharm Marketing & Sales Romania компанијата продава повеќе производи за ублажување на симптомите на болка, настинка и грип, кои се продаваат под брендот Caffetin. „Оваа година имаме намера да лансираме два дополнителни додатоци во исхраната, од кои едниот е за суплементација на железо. Вториот производ е дел од поголемото детско портфолио на OTЦ-лекови и на додатоци во исхраната, единствената формула на пробиотици, витамини и минерали под името Becutan KidsVits Multiimmuno. До крајот на 2024 година нашите планови се да ја лансираме и најновата иновација на ’Алкалоид’, течниот Омепразол, за овој лек со додадена вредност да им биде достапен и на романските пациенти“, вели Дарко Столески.

Сегашното портфолио вклучува три орални антибиотици: Xifia (cefiximе), Forexo (cefpodoximе) и Kimoks (moxifloxacinе). Најпознат лек од сите е Xifia, достапен на романскиот пазар од 2014 година, единствената варијанта на цефиксим моментално достапна во форми и за возрасни и за деца. „Благодарение на нашите деловни партнери Pharmalink SRL, кои го лансираа производот на пазарот, Xifia е бренд веќе прифатен од здравствените работници во Романија како сигурен антибиотик кој годишно се користи од илјадници пациенти, деца и возрасни, на кои им е потребен антибиотски третман. Вториот важен антибиотик во портфолиото, Forexo, е единствениот цефподоксим достапен на романскиот пазар (достапен во форми и за деца и за возрасни)“, вели Дарко Столески, кој додава дека компанијата што ја застапува е специјализирана за производство на класата на цефалоспорински антибиотици, особено на антибиотикот Цефиксим (Xifia), за кој е еден од најголемите производители во Европа. Портфолиото наменето за романскиот пазар вклучува и производ за третман на бенигна хиперплазија на простатата, под брендот Seldono (tamsulosin). Во 2023 година го лансиравме нашиот прв додаток во исхраната, PreMama duo, уникатна формула на романскиот пазар дизајнирана за да ги покрие дополнителните потреби на жените кои планираат бременост, на бремените жени и на доилките. Го цениме фактот што Романското здружение за акушерство и гинекологија го препорачува PreMama duo како уникатна формула на пазарот.

Македонската фармацевтска компанија во своето портфолио има производи од сите поголеми терапевтски области. „Имаме големо портфолио на производи за кардиолошки состојби, веќе лансирани на други пазари, и голем број производи за лекување на заболувања на централниот нервен систем. Покрај тоа, ние сме меѓу првите три производители на супституциска терапија за зависности, во форма на течен Метадон. Дополнително, ’Алкалоид’ има богата линија на ОТЦ и на додатоци во исхраната, област која ќе ја развиваме во наредните години со оглед на растечкиот тренд на потрошувачка на лекови и на додатоци во исхраната, па затоа имаме намера да се развиваме во овој сегмент и во Романија. Сумирано, постојат голем број можности“, изјавува Дарко Столески.

Тој нагласува дека моментално негов приоритет е градењето цврста база со сегашното портфолио и лансирање нови производи кои ќе се градат како брендови на романскиот пазар. „Ние сме генеричка компанија и сакаме да изградиме брендови кои ќе бидат присутни на пазарот многу години, брендови препознаени од потрошувачите, пациентите, лекарите.“

Дополнителна брзина

„Иако некои од производите на фармацевтската компанија се веќе долги години на пазарот, во 2022 година решивме да отидеме чекор напред со нашиот бизнис-модел и, главно, да се насочиме кон медицинска промоција, при што тимот 100% се фокусира на портфолиото на ’Алкалоид’“, посочува Дарко Столески. Тој нагласува дека отворањето на подружницата во Романија е стратешки чекор бидејќи се гледа дека земјата има голем потенцијал во поглед на тоа што е членка на Европската Унија, но и дополнително од перспектива на однесувањето на потрошувачите и на здравствените работници. „Важна цел беше да се создаде врска меѓу брендовите веќе познати за романските здравствени работници и брендот ’Алкалоид’ како производител бидејќи подружницата се појави подоцна од производите. За повеќето лекари Xifia и Forexo беа добро познати, но моравме од нула да ја создадеме сликата за брендот ’Алкалоид’“, Дарко Столески, генерален менаџер на „Алкалоид Букурешт“. Плановите за блиската иднина имаат цел да го развијат локалното портфолио на производи наменети за педијатриска потрошувачка, а за оваа дивизија ќе бидат вработени уште осум лица. „Најголем предизвик е регрутирањето“, признава менаџерот, кој посочува дека „Алкалоид“ меѓу главните вредности на компанијата ги има луѓето на прво место, што значи дека им верува на луѓето, ја поттикнува комуникацијата, за таа да биде што е можно поотворена, и ги цени луѓето кои имаат високо ниво на интегритет. „Регрутирањето е најтешкиот дел од бизнисот затоа што е тешко да се најде совршено совпаѓање кое подразбира компанијата и вработениот да ги делат истите вредности и да имаат исти работни принципи“, порачува менаџерот. Тој, исто така, додава дека се важни вештините, искуството и претходните успеси, но најважно е кандидатот да има високо ниво на интегритет, да биде искрен, отворен за комуникација и за учење бидејќи компанијата е подготвена да инвестира во подигнување на нивото на знаењето на членовите на тимот. „Во однос на регрутирањето работите многу се сменија со текот на годините“, признава претставникот на фармацевтската компанија, „но важно е луѓето да се чувствуваат добредојдено и ценето да почувствуваат дека имаат придонес во резултатите на компанијата и да можат да се развиваат во неа. Досега имаме солидна организација, а повеќето колеги се дел од тимот на ’Алкалоид’ од првата половина на 2023 година. Што се однесува до спецификите на пазарот, Дарко Столески вели дека има многу сличности меѓу однесувањата на потрошувачите, но и во однос на менталитетот на лекарите, со она што го има на другите пазари со кои стапил во контакт во регионот на Централна и на Источна Европа, особено со Македонија. По влегувањето во Европската Унија, фармацевтскиот пазар во Романија континуирано расте, и во однос на вредноста и во однос на обемот. „Достапноста на лековите за романските пациенти е подобрена во последниве години, што ја позиционира Романија како една од водечките земји во однос на потенцијалот во целиот регион. Друг важен аспект е тоа што локалниот фармацевтски пазар е многу добро регулиран во однос на регистрацијата на нови производи и на одредувањето на цените. Како и на сите пазари, покрај можности, има и предизвици, на пример притисоци поврзани со намалувањето на цените на фармацевтските производи. Сепак, се случи добра работа на романскиот пазар со генеричките производи“, смета македонскиот менаџер. Тој се осврна на фактот дека минатата година Владата донесе одлука за зголемување на регулираните цени од позитивната листа на лекови во Романија. „Секако, тоа е позитивен чекор што го ценат сите фармацевтски производители. Секој производител е засегнат од тоа зголемување на цените, а ние сме во класата на најевтините генерики присутни на романскиот пазар. Дополнително, мора да ја пофалам овогодишната одлука на властите да ги замрзнат цените на лековите до крајот на годината, бидејќи тоа ни помага со подобрен степен на предвидливост да ги задржиме производите на романскиот пазар, што е од суштинско значење при креирањето на деловните планови.“

„Алкалоид“ АД Скопје неодамна ја заврши најважната инвестиција во последните две децении, во вредност од 19,4 милиони евра, која има цел зголемување на производствениот капацитет.

Години во позитива

„Алкалоид“ АД Скопје котира на Берзата од 2002 година и неговите акции се меѓу најтргуваните и најликвидните на Македонската берза. Просечната цена на акциите на „Алкалоид“ АД Скопје за 2023 година изнесува 289 евра, а во периодот јануари – март 2024 година просечната цена е 318 евра од акција, покажуваат податоците од компанијата. Сегашната пазарна капитализација на компанијата приближно изнесува 472 милиони евра.

На глобално ниво, во 2023 година „Алкалоид“ достигна консолидирана продажба од 268,3 милиони евра, што е за 16% повеќе во однос на 2022 година. Најголем дел од вкупната консолидирана продажба има фармацевтскиот сегмент, со 90%, а хемискиот и козметичкиот сегмент, како и ботаниката имаат раст од 10 %. Околу 70% од вкупната продажба доаѓаат од извозот, а поделбата по региони покажува дека земјите од Југоисточна Европа учествуваат со 29% во продажбите, 22% од продажбите им припаѓаат на западноевропските земји, Источна Европа учествува со 17%, додека, пак, другите пазари претставуваат 1% од вкупната консолидирана продажба. Вкупниот консолидиран извоз на компанијата се зголеми за 17%, а Романија беше една од земјите со најголем раст на продажбата во 2023 година, поточно 66% зголемување на консолидираната продажба во споредба со 2022 година. Во 2023 година романската подружница на „Алкалоид“ придонесе со речиси 10,4 милиони евра во консолидираната нето-продажба.

Во првиот квартал од тековната година групацијата го продолжи трендот на раст достигнувајќи консолидирана продажба од 79,9 милиони евра, што е за 13% повеќе во однос на истиот период лани. Продажбата во Романија повторно е меѓу оние со најголем раст и бележи зголемување од 27 отсто во однос на истиот период минатата година, посочува Дарко Столески.

Влог во инвестиции

„Во последните пет години компанијата реализираше инвестиции во вредност поголема од 220 милиони евра“, вели претставникот на „Алкалоид“, кој додава дека групацијата е присутна во 13 земји од регионот, но најголемите инвестиции се насочени кон Македонија бидејќи таму се наоѓаат речиси сите производствени линии.

„Алкалоид“ АД Скопје неодамна ја заврши најважната инвестиција во последните две децении, во вредност од 19,4 милиони евра, која има цел зголемување на производствените капацитети. Проектот беше насочен кон развој на производствена единица за цврсти фармацевтски форми, именувана „Tablet Department 2.0“, заедно со соодветната техничка инфраструктура. Новата техничко-технолошка инфраструктура, дизајнирана за да го зголеми обемот на производството и за да ја зголеми флексибилноста на производството на цврсти фармацевтски форми, опфаќа 6.200 квадратни метри, вклучувајќи ги и производствените и техничките капацитети. „Во последните 15 години реализиравме различни инвестициски зафати во вкупна вредност од 220 милиони евра, а имаме намера да продолжиме на оваа траекторија и во иднина. Како признание за нашите инвестициски напори од 2018 до 2022 година, во вкупна вредност од 104,1 милиони евра, Инвестицискиот форум, составен од 6 стопански комори од земјите на Западен Балкан (WB6CIF), во 2023 година го назначи ’Алкалоид’ за најголем инвеститор од Западен Балкан.“

Исто така, Одделот за истражување и развој во Македонија постојано се проширува. Дивизијата е формирана пред точно 15 години, од нула, со инаугурацијата на Институтот за истражување и развој. „Во моментов таа е составена од 170 луѓе, од кои над 150 се со напредни дипломи, магистерски или со докторат. Неколку тимови во рамките на нашиот институт за истражување и развој работат на развој на различни групи производи, при што, покрај нашата внатрешна експертиза, го користиме и знаењето на надворешните консултанти. Неодамна, револуционерната формула на ’Алкалоид’ АД, течниот Омепразол подготвен за употреба, лек со дополнителна вредност, кој е прв од ваков вид во светот, беше наградена со ’Патент на годината за 2023 година’ од Државниот завод за индустриска сопственост на Македонија“, изјавија од „Алкалоид“. Развојните лаборатории на компанијата моментално работат на неколку други иновативни формули.

Две децении раст

Компанијата ја зголеми својата консолидирана продажба од приближно 53 милиони евра во 2005 година на 268,3 милиони евра во 2023 година. Во текот на изминатите пет години компанијата имаше просечна годишна стапка на раст од 12,4% .

Во последните години „Алкалоид“ се вклучи во процесот на редизајнирање на постојните генерички фармацевтски производи за нови индикации. Целта беше да се развијат лекови со додадена вредност, кои се однесуваат на третманот и кои ги задоволуваат потребите на поединци или на одредени групи пациенти. „Стратешките инвестиции насочени кон модернизирање на портфолиото на производи доведоа до успешен развој на првиот патентиран лек со додадена вредност од портфолиото на ’Алкалоид’. Овој лек првенствено е создаден за лекување рефлуксен езофагитис и гастроезофагеална рефлуксна болест (ГЕРБ). Инхибиторите на протонската пумпа, вклучувајќи го и Омепразолот, се лекови од избор за лекување рефлуксен езофагитис и ГЕРБ“, објаснуваат од „Алкалоид“. Овие лекови обично се достапни во форма на таблети и на гастроотпорни капсули, како и во форма на прашок за растворање. „Со својот револуционерен пробив, ’Алкалоид’ за првпат во историјата разви течен Омепразол подготвен за употреба. Новитетот кај овој производ се состои во вклучувањето две посебни решенија во пакување со две комори. По отворањето овие раствори автоматски се мешаат за да го формираат течниот Омепразол подготвен за употреба. Првите овластувања за ставање во промет на овој лек беа доделени за македонскиот и за британскиот пазар. „Во тек се процесите на регистрација за европските земји, а моментално сме во фаза на национална регистрација во Романија, каде што би сакале на пациентите да им го ставиме на располагање лекот до крајот на годината“, заклучува претставникот на „Алкалоид“.

Четири прашања за Дарко Столески, Генерален менаџер на „Алкалоид Букурешт“

1. Ова е прва позиција на ГЕНЕРАЛЕН МЕНАЏЕР во странство. Како реагиравте кога Ви беше предложена?

Јас сум доктор по занимање, но веднаш по завршувањето на факултетот влегов во фармацевтската индустрија. Во овој сегмент сум веќе 17 години, а мојата кариера опфаќа неколку позиции во две компании.

Улогата во Романија е првата позиција на ниво на генерален менаџер во оваа компанија, во која работам веќе шест години. Претходно ја имав улогата на регионален менаџер за маркетинг и за продажби во хрватското капитално поврзано друштво, како директна врска меѓу седиштето и соодветното капитално поврзано друштво. Ова, секако, беше добра подготовка.

Кога ми беше понудена оваа улога, реагирав позитивно. Ми се допадна идејата за основање нова подружница и за создавање организациска култура. Тоа е многу тежок предизвик, но и наградувачки. Ваквата улога ја сметам за привилегија.

 2. Каков стил на управување имате?

Се придржувам до идејата да им дадам признание на оние кои се стремат да бидат подобра верзија од себе. Ги охрабрувам да донесуваат одлуки за постигнување на своите цели и тука сум за нив кога сакаат отворено и директно да разговараат. Доколку е потребно, се обидуваме заедно да ги идентификуваме проблемот и решението.

3. Кога за првпат имавте контакт со Романија и колку се променила земјата во меѓувреме?

Романија ја запознав во текот на 2012/2013 година од гледна точка на позицијата што ја имав во компанијата пред да дојдам во „Алкалоид“. Тогаш имаше тешкотии со финансирањето на иновативните лекови. Сега забележувам дека работите многу се менуваат на подобро. Дополнително, уште од моето доаѓање речиси пред две години забележав позитивен менталитет и многу гостопримливи луѓе подготвени да понудат помош од различни аспекти. Букурешт е многу безбеден град, што е многу важно за оние на кои им се дава можност да ги продолжат својот живот и својата кариера на ова место.

4. Што ви недостасува најмногу од дома?

Секако, семејството и пријателите. Одиме колку што можеме почесто во Скопје, обично за празниците Велигден и Божиќ и во периодот на летни одмори.